De toekomst van ‘functionele’ lichaamsscreening !

Wat?

Er is de laatste tijd veel te doen omtrent lichaamsscreening en dit meestal binnen het domein van blessurepreventie. Er zijn al een aantal jaren een paar bedrijven op de markt die bij sporters testen afnemen, er conclusies uit trekken en aangepaste oefeningen aanbieden om het ( eventuele probleem ) op te lossen. Er wordt dus gestart met de voorgeschiedenis van de sporter, een lichamelijk onderzoek ( bv lengte, gewicht, vetmetingen ) en een aantal sportmetingen zoals sprongkracht, dieptesprong, lenigheidstesten zoals de sit and reach en meer. Sommige bedrijven wagen zich aan spiermetingen via de cybex-test, vandaag de dag noemt dit biodex.

Biodex testing ( zie foto hierboven )

Een erg bekend screening-concept is FMS ( Functional Movement Screen ), mede ontwikkeld door Gray Cook. Deze test is vrij gemakkelijk toe te passen wat mede het wereldwijd succes veroorzaakt. Bij FMS moet de testpersoon een aantal opdrachten uitvoeren en krijgt deze er een score op.

Course : Functional Football training and Performance, by Ben Cormack

Functionele testen

Een marktonderzoek leert ons dat de huidige testing niet erg kritisch wordt bekeken, en dat zelfs topclubs ( vooral voetbal ) snel tevreden zijn met de manier waarop hun spelers gescreend worden. De voornaamste vraag die we ons hierbij kunnen stellen : In hoeverre zijn de testresultaten bruikbaar voor de atleet en zijn/haar begeleiders?
Laten we een lang verhaal heel kort maken, zodat jij als lezer heel gemakkelijk een onderscheid kan maken tussen wat een ‘functionele test’ en een ‘algemene test’ is. We hopen ervan te kunnen uitgaan dat de resultaten van een functionele test bruikbaar en werkbaar zijn, en dat een algemene test vooral veel tijdverlies is en niet-werkbare conclusies brengt. Wat leert een sit and reach test van een basketballer ( of eender welke sporter ) ons als dat een beweging is die basketters nooit maken? Hoe ernstig kunnen we de Biodex resultaten interpreteren als we de sporter langs alle kanten ‘vaststrippen’ , op een stoel plaatsen waar de voet de grond niet eens raakt en een ( geïsoleerde ) beweging vragen die de sporter nooit maakt? Kan het zijn dat we dan verkeerde conclusies trekken?

Sit and reach : functioneel en bruikbaar? Of algemeen en …?

Voordeel van een functionele test?

Als we, zoals in het FMS concept, de sporter een onnatuurlijke beweging laten maken ( zie foto ), wat leren we dan? Het analyseren van beweging lijkt ons alvast een stap in de goede richting, maar vraagt nog wat meer ‘fine-tuning’. FMS doet het marketing gezien erg goed en heeft op dit moment nog maar weinig betere concurrentie op de markt, het is dus aan ons als gezondheidsprofessionals om aan een betere versie te werken. Geen eenvoudige klus !
Ik hoop dat we het erover eens zijn dat het een goed idee kan zijn om een natuurlijke beweging te observeren in plaats van de sporter in een abnormale uitgangspositie te testen. Kan het dus zijn dat een screening voor tennissers er anders zal uitzien dan voor bv golfers? Kan het een voordeel zijn te observeren hoe de sporter ervoor kiest een bepaalde beweging te maken, waar de compensaties zitten, waar een energieverlies zit wat de prestaties doet afnemen?
Uiteraard vraagt dit van de persoon die de testen afneemt een sterk inzicht in de biomechanica en het menselijk bewegen, en een aantal tools/parameters die een objectieve test en re-test mogelijk maakt. We hebben al sporters gezien waar abnormaliteiten erg duidelijk met het oog zichtbaar waren, maar het gebruik van opname-apparatuur is daarbij geen overbodige luxe.

Op het voorbeeld ( foto hierboven ) maken we een observatie van de heupextensie ( openzetten heup ), erg belangrijk voor sporters die het voorste gedeelte van de romp moeten kunnen openen zoals volleyballer, voetballers, tennissers, …
Door de staande positie krijgen we ook een zicht op het gebruik van enkel en lage rug bij zulk een beweging. Als de sporter bv niet in staat is goed te openen in de heup, dan is de kans erg groot dat het lichaam de beweging uit de rug zal halen. Het symptoom ‘rugpijn’ kan dan evengoed zijn oorzaak hebben aan de voorkant van de romp. Als we even de medisch toer opgaan dan begrijp je vast dat rugoefeningen, pijnstillers, ontstekingsremmers, operatie ed. best hun doel wel eens kunnen missen als je de oorzaak niet kan vinden. Gaat een functionele testbatterij/screening de toekomst worden in het begeleiden naar een sportieve hoogstaand en blessurevrije carrière? Kan een functionele screening ons helpen in het opsporen van de oorzaak van een chronisch of terugkomend letsel?

Opleiding in voetbal : Blessurepreventie en krachttraining door mobiliteit en flexibiliteit

Een potentiële oorzaak van een toekomstig letsel is … vorig letsel !!!

Uiteraard kunnen we dit niet veralgemenen, maar we hebben ondertussen al genoeg voorbeelden gezien waar een eerder letsel ( zelfs als het reeds lang genezen leek ) een cascade aan nieuwe letsels veroorzaakt. Er kan dus best een link zijn tussen verschillende letsels, ook als ze niet op de dezelfde plaats verschijnen. belangrijk om te weten dat een eerdere negatieve ervaring van het lichaam ( lees : letsel, bv omgeslagen enkel ) vaak bewegingsbeperking kan veroorzaken. Met een gerichte lichaamsscreening kunnen we deze beperkingen opsporen en begeleiden, zodat je niet langer verder moet met compensaties. Screening en aanverwanten is geen afgewerkt produkt, en zal nog jarenlang werk vragen van de gezondheidsprofessional om er erg goed en ervaren in te worden. Elk lichaam is anders en reageert anders, we kunnen hier dus niet spreken van protocollen of voorgekauwde schemaatjes die werken voor iedereen. Een grondige screening vraagt tevens heel wat tijd, verwacht je dus zeker niet aan een snelle sessie van 10-15 minuten om gescreend te worden.

Screening zal erg ‘hip’ worden !

Steeds meer zorgverstrekkers en trainers voorzien hun klanten en patiënten van een screening, maar niet iedereen is hier even goed in opgeleid. Informeer je dus goed op voorhand en durf om meer info te vragen aan je begeleider. Lijkt je screening op je sport? Of moet je eerder onnatuurlijke bewegingen maken? Zit er een logica in de corrigerende oefeningen? Kan je ze gemakkelijk integreren als ‘huiswerk’ of vragen ze een zekere afhankelijkheid?
Op dit moment zitten we nog maar in een ontdekkingfase, dus het aantal erg ervaren begeleiders kan je niet eens op 1 hand tellen maar het concept lijkt ons erg aantrekkelijk, zowel voor de klant als voor de begeleider. Alhoewel er nog veel werk aan de winkel is zit er erg veel muziek in de denkwijze en strategie, en zullen we er erg veel topsporters en recreanten mee kunnen helpen !

Functioneel Fitness Coach Voetbal

Willem Timmermans

Blessurepreventie – Sports Performance Training – Functionele Revalidatie – Educatie
Personal & Lifestyle Trainer – Bewegingsconsulent/Applied Functional Science – Kinesitherapeut
http://www.Act2Prevent.com
http://www.BewegingInPraktijk.be
http://www.betergolfen.com
Blog : http://BewegingInPraktijk.wordpress.com/
volg ons op twitter : http://www.twitter.com/Act2Prevent
+32 477 / 80 50 50

Advertentie